- Qua tiết lập đông rồi mà chẳng thấy động tĩnh gì. Chừng nào ông trời mới chịu đổ nước về.
Ông vừa lểu thểu về chòi vừa nghĩ tới bữa cơm chiều. Cả tháng nay ông phải chắt chiu, tính toán từng bữa ăn, sao cho cầm cự tới khi lũ về. Nước cạn kiệt. Trên khúc sông quen thuộc, ban ngày, ông thả lưới, quăng chài, lặn bắn miệt mài, ban đêm, bơi sõng đi soi đến bét mắt mà vẫn không đủ đắp đổi bữa ăn. Con sông ngày càng ít cá. Đã vậy, có kẻ còn dùng xung điện. Rồi thuốc cỏ, thuốc trừ sâu từ các chân ruộng chảy xuống. Con cá nào sống sót, trốn bặt vào hang, hốc trong các hầm chảo gai góc…
Ông lại góc bếp, loay hoay nhóm lửa nướng lòi cá rô muối. Xong, ông ngồi nhắm rượu. Ông nhâm nhi từng ngụm. Men rượu làm người ông nóng phừng. Ông thừ người ra nghĩ ngợi. Lại buồn. Ông Tự chưa cưới vợ. Chẳng có đứa con gái nào chịu lấy ông bởi không kham nổi cuộc sống phập phù nơi sông nước. Biết làm sao được. Ông đã gắn bó máu thịt với nghề chài lưới và tìm được trong công việc bao niềm vui thú riêng. Ông còn nhớ, sau ngày giải phóng, một anh cán bộ bước vào căn nhà chòi, lạ lẫm ngó chung quanh, săm soi từ cái bếp đến chỗ ngủ. Anh ta bảo với ông :
- Trường hợp của anh, chúng tôi cũng đã họp bàn rồi. Anh thuộc thành phần cơ bản được chiếu cố. Chúng tôi bố trí anh chân bảo vệ hợp tác xã nông nghiệp thị trấn. Thế sẽ tốt hơn cho anh. Không lẽ, anh cứ sống lẻ loi cả đời ở bến sông này à ? Một cuộc sống không ánh điện, không hội hè…Còn mùa lũ, anh xoay trở thế nào trong cái nhà chòi trơ trọi này ?
Ông Tự ầm ừ cho xong chuyện. Đâu lại vào đấy. Lũ nhỏ. Có hề hấn gì ? Lũ lớn, nước lụt tràn bờ. Ông lấy ít vật dụng cần thiết bỏ lên sõng, mà thực ra đồ đạc ông có nhiều nhặng gì đâu, chèo thẳng vào nhà người quen ở nơi cao ráo ven thị trấn ở tạm vài hôm. Căn nhà chòi bị lũ trôi, ông dựng lại, tốn ít tranh tre là xong. Anh cán bộ đến mấy lần nữa cũng không lay chuyển được ông cũng đành thôi. Hồi ấy, xảy ra một chuyện đã làm xáo trộn cuộc sống bình lặng của ông. Một đêm khuya, trăng rất sáng. Ánh trăng vàng trên mặt sông. Ông trằn trọc không chợp mắt được, ra trước hiên ngồi hóng mát. Bỗng có tiếng chân người đi vội dọc theo bờ sông. Ai ra sông giờ này ? Linh tính báo cho ông biết có chuyện bất thường. Thêm một kẻ chán đời chăng ? Ông Tự nhổm dậy bước sải theo. Quả nhiên, đến chỗ vực nước sâu, người kia nhảy ùm xuống nước. Không chần chừ, ông cởi áo nhảy ào theo, bơi như con rái cá, vừa bơi vừa quan sát. Định được vị trí, ông thận trọng lặn xuống, quờ tay tìm kiếm. Đụng được mái tóc. Một cô gái. Ông xoắn tay nắm chùm tóc trên trán, kéo giật đầu cô gái ra sau, cố sức đưa lên mặt nước. Cô ta giãy giụa yếu ớt rồi xuôi tay, bất động. Ông vừa bơi vừa kéo cô ta vào bãi cát gần đấy. Bằng những động tác hết sức thuần thục, ông xốc nước, hô hấp nhân tạo. Ông từng cứu được không ít người thoát chết chỗ cái vực đó bất chấp lời nguyền thế mạng luôn ám ảnh người dân chài. Cô gái nấc lên, miệng, mũi ói trào nước. Ông thở phào, bế thốc cô gái rảo bước về chòi, đặt cô nằm trên chiếc chiếu. Người cô run lên cầm cập. Ông quơ vội bộ quần áo khô còn lành lặn vắt trên cây sào phơi đồ thay gấp cho cô rồi lấy tấm mền đắp lên người. Ông quày quả nhóm lửa. Ngọn lửa bùng lên, hơi nóng lan tỏa. Ông bưng lò lửa lại, đỡ cô gái ngồi dậy sưởi. Gương mặt cô trắng nhợt nhạt, môi tím tái. Mắt thất thần, sợ hãi. Lát sau, cô gái chợt nói :
- Sao anh lại cứu tôi ?
- Bởi số cô chưa tới lúc chết.
- Tôi không muốn sống nữa.
- Cô nên nghĩ kĩ lại đi. Muốn chết là ý nghĩ bậy nhất trên đời.
- Còn nghĩ gì nữa. Giá mà anh biết, tôi…tôi…không còn dám nhìn ai nũa? Thật quá xấu hổ nhục nhã !
- Xấu hổ nhục nhã nhất là trốn tránh cuộc sống. Cô biết không, ngay con cá, con tôm tôi bắt được, nó giãy giụa đến khi kiệt sức mới chịu chết.
Cô gái ôm mặt khóc, tiếng khóc tức tưởi mỗi lúc một lớn. Ông quấn một điếu thuốc rê châm lửa hút. Cô ta khóc được là đỡ rồi. Giọt nước mắt sẽ làm nhẹ bớt nỗi đau. Chờ cho tiếng khóc cô gái dịu đi, ông nhỏ nhẹ :
- Giờ cô chợp mắt một tí, gần sáng hãy về. Mọi chuyện sẽ ổn thôi.
Cô gái mệt mỏi nằm xuống. Mắt cô khép lại. Hơi thở đều đều. Giấc ngủ đến với cô thật nhanh chóng. Bấy giờ ông mới nhìn kĩ cô gái. Trông cô thật đẹp. Sóng mũi thẳng, hàng mi cong cong, làn môi e ấp… Ông bồi hồi cầm bàn tay cô ve vuốt… trong ông bỗng dâng trào một cảm giác rạo rực. Mặt ông nóng bừng như bị thiêu đốt bởi sự thèm muốn của phần đàn ông đang thức dậy. Nhưng…Nhìn nỗi đau khổ còn đọng trên gương mặt nhợt nhạt…Nỗi đau khổ đã dẫn cô quyết định ra bến sông để tự vẫn…Ông buông bàn tay cô gái, kéo tấm mền dém kĩ cho cô rồi bước ra ngoài, tới chỗ cái sõng đang neo gần đó, leo nhanh lên sõng, tháo dây cột, chèo thẳng ra giữa dòng. Bóng ông khuất dần trong trăng.
Ít hôm sau, lúc gần trưa, ông bơi sõng đi giở lưới bắt cá về, vừa bước lên sàn nhà, ông Tự ngỡ ngàng không tin vào mắt mình nữa. Cô gái ngồi trên võng. Nụ cười của cô làm sáng cả căn chòi. Cô ta nhanh nhảu :
- Anh cho em ở tạm thời gian nhé. Bây giờ, em không có nhà, chưa biết đi đâu.
Ông Tự hồ hởi :
- Cô ở bao lâu cũng được. Cứ xem đây là nhà mình. Chỉ e nó tuềnh toàng quá, không biết cô có chịu được không ?
Cô gái đứng dậy, tới gần ông, đột ngột áp mặt vào vai ông nghẹn ngào :
- Em tên Phương Nhi. Được anh cưu mang là may mắn cho em rồi. Ngoài anh ra, em không biết trông cậy vào ai nữa.
Phương Nhi kể vắn tắt cho ông nghe cô bị một gả sở khanh lừa gạt. Khi cô có mang, hắn đã tàn nhẫn bỏ rơi. Gia đình cô từ bỏ…Giọng cô rắn rỏi :
- Em sẽ bắt đầu lại cuộc sống mình. Con em không có tội gì. Nó phải được ra đời.
Phương Nhi đem đến cho đời ông niềm hạnh phúc mà ông chưa từng có được. Nhiều đêm nằm bên cô, nghe tiếng muỗi vo ve và tiếng nước chảy róc rách quen thuộc, ông cứ ngỡ là giấc mơ. Rồi Phương Nhi sinh một bé gái. Cô nói với ông :
- Em đặt con bé tên Phận. Em không bao giờ quên cái số phận nghiệt ngã đã đưa đẩy mẹ con em đến với anh, để mình có nhau trong cuộc đời này.
Bé Phận ra đời thêm nhiều chi phí. Ông phải lặn sâu hơn, phơi nắng nhiều hơn để kiếm thêm con tôm, con cá. Ông cật lực xoay trở đến mướt mồ hôi. Một đêm mưa gió mịt mù, gió lùa vào khe trống bức vách lạnh căm căm. Phương Nhi Thao thức đến quá nửa đêm. Ông hỏi. Cô thở dài :
- Em không đành lòng thấy anh vì mẹ con em mà lặn lội bươi chải vất vả mãi được. Vừa rồi, em vào thị trấn liên hệ với một người bà con ở xa nhờ tìm giúp việc làm. Người ấy vừa nhắn tin bảo em vào gấp không khéo lỡ mất cơ hội. Em đi một chuyến xem thử thế nào. Nhờ anh nuôi giùm bé Phận. Tìm được công việc ổn định, em sẽ về đón con.
Ông Tự biết không thể giữ Phương Nhi ở với mình. Sự ràng buộc giữa ông với cô lỏng lẻo đến mức có thể tan biến bất cứ lúc nào. Cô sinh ra ở thị thành và chỉ thích hợp với cuộc sống nơi đô hội. Ông nơm nớp sợ mất cô. Điều lo lắng đó đã đến. Phương Nhi nói tiếp :
- Em không thể tiếp tục sống như thế này được. Mong anh hiểu cho em.
Ông Tự vẫn im lặng. Nghĩ tới căn nhà chòi không còn tiếng cười tiếng nói của cô, lòng ông quặn thắt. Phương Nhi không nói gì nữa. Cô cũng buồn lắm. Nhưng không thể khác được. Cô đi vào một chiều mưa tầm tã. Ông ẵm Bé Phận đứng dưới mái hiên nhìn theo. Hạt mưa tạt vào mắt ông cay xè. Từ đó, ông chăm chút nuôi bé Phận. Tiếng nói bi bô của con bé làm căn nhà chòi bớt trống vắng. Bữa cơm rau, bữa cháo cá, bàn tay xù xì, thô ráp của ông nuôi Phận lớn lên. Con bé hỏi về má nó. Ông nói má nó đi làm ăn xa. Có lần, con bé nắm tay ông lay lay, miệng nằng nặc :
- Ba ơi ! Má bỏ ba con mình rồi phải không ?
Ông phải vỗ về :
- Không đâu. Má không bỏ ba con mình đâu. Má sẽ về thôi.
- Con nín đi. Rồi ba lo đầy đủ tất cả cho con.
Con bé bệu bạo hỏi :
- Chừng nào hở ba ?
Ông chép miệng :
- Chờ con lũ về con ạ. Chắc cũng không lâu nữa đâu.
Trán ông Tự hằn sâu thêm nếp nhăn. Hai cha con im lặng lắng nghe tiếng sấm phía đầu nguồn. Mắt con bé xôn xao.
* * *
Phương Nhi đi bặt một hơi mười năm trời. Rồi cô cũng trở về. Cô về khi cái nắng hạn và nỗi chờ mong con lũ đã làm kiệt quệ sức chịu đựng của ông Tự. Cô hỏi về cuộc sống của ông, về bé Phận…Nghe ông kể, mắt cô đỏ hoe. Nén xúc động, cô nói :- Em đã có chồng. Chúng em sắp đi định cư ở nước ngoài. Mãi gần đây, em mới kể cho anh ấy nghe về quá khứ lầm lỗi, về bé Phận. Anh ấy cao thượng bỏ qua tất cả và bảo em về đón bé Phận cùng đi. Em đã bỏ con bơ vơ ngần ấy thời gian. Giờ em sẽ chăm lo, bù đắp cho nó. Cho em xin lỗi vì không thể cùng anh sống hết cuộc đời này. Anh đã khổ nhiều với mẹ con em. Ơn anh sâu nặng, đời này mẹ con em không sao trả nổi.
Có cái gì nghèn nghẹn nơi cổ họng. Sự việc quá đột ngột làm ông sững người. Ông đã mất Phương Nhi, giờ sẽ mất luôn bé Phận, đứa con gái nhỏ nhắn mà ông rất đỗi yêu thương? Chẳng lẽ nó không còn quấn quýt bên ông nữa ? Ông sẽ sống thế nào khi không còn có nó ? Sao số phận trớ trêu với ông như vậy ? Nhưng, sống với ông thì con bé phải tiếp tục chuỗi ngày cơ cực, thiếu đói deo dắt triền miên. Tương lai con bé sẽ về đâu ? Con bé cần có mẹ. Không ai yêu thương và chăm lo cho con bằng người mẹ. Sống với Phương Nhi, ông tin rằng một cuộc sống khác tốt đẹp hơn mở ra với con bé.
Thấy ông Tự tư lự, Phương Nhi lo lắng chắp tay lên ngực thổn thức :
- Anh thương em thì để mẹ con em được ở bên nhau. Em xin anh đấy. Anh cho em cơ hội để làm tròn trách nhiệm người mẹ đối với con.
Phương Nhi mở cái xắc lấy một xấp tiền đặt lên cái bàn tre xiêu vẹo, giọng run rẩy :
- Em có chút ít biếu anh trà nước. Mong anh nhận cho em vui.
Ông vội cầm xấp tiền dúi lại vào tay cô :
- Đừng làm thế. Cầm lấy mà nuôi con bé. Dẫn nó đi mà nuôi dạy nó cho nên người nghe.
Con bé đi hái rau về. Nó lạ lẫm ngó Phương Nhi rồi chạy đến bên ông dò hỏi. Ông vuốt nhẹ mái tóc nó, nói nhỏ nhẹ :
- Má con đó. Má về với con rồi. Con đến với má đi.
- Má đây con! Phương Nhi xúc động kêu lên.
- Má ! Má ơi !
Bé Phận thả rỗ rau xuống sàn, chạy tới ôm chặt Phương Nhi. Cô bế con bé lên. Hai mẹ con khóc sướt mướt. Phương Nhi hôn lên má lên tóc nó. Con bé áp mặt vào ngực mẹ, rủ rỉ :
- Má ở lại với con, với ba nghen.
Ông Tự lên tiếng :
- Má con không ở được. Con đi với má. Má sẽ lo cho con đầy đủ. Khi nào rảnh, hai má con sẽ về thăm ba.
Bé Phận phụng phịu không chịu. Ông phải dỗ mãi nó mới xiêu lòng.
- Má hứa đi má. Má con mình về thăm ba nghen.
- Ừ, má hứa.
Ngay trong chiều hôm đó, con bé theo mẹ nó ra đi. Bóng hai mẹ con liêu xiêu trên bờ sông. Con bé vừa đi chốc chốc ngoái nhìn lại. Ông không chịu nỗi cái nhìn ấy, quay mặt nhìn ra dòng sông. Dòng nước chảy vấp váp len lỏi qua các bờ cát như đang khắc khoải chờ đợi đến nao lòng cơn chuyển dạ phía đầu nguồn…
* * *
Cái thị trấn nhỏ bé giờ đã trở thành thị xã lớn sầm uất. Nhịp sống ồn ào, gấp gáp đã cuốn phăng đi nhiều thứ. Một buổi sáng ảm đạm, mấy chiếc ô tô bóng loáng chạy vào con đường đê rồi dừng lại. Lố nhố bóng người bước xuống xe. Những người đàn ông bệ vệ xun xoe chung quanh hai người phụ nữ ăn mặc sang trọng, dáng vẻ quí phái : một già, một trẻ. Người phụ nữ trẻ tuổi ngoài ba mươi, gương mặt lanh lợi. Hai người phụ nữ là Việt kiều từ Úc về, họ là những doanh nhân đang đầu tư nguồn vốn lớn cho một dự án biến vùng bãi bồi ven sông thành khu du lịch, vui chơi giải trí cao cấp với khách sạn hiện đại…Nhóm người đi bộ dọc theo bờ sông, đến chỗ có mô đất bằng, mọc đầy cỏ dại. Hai người phụ nữ đã đến đây nhiều lần từ hôm trở về nước. Người phụ nữ lớn tuổi tựa vào người phụ nữ trẻ. Cả hai cứ nhìn đăm đắm mô đất bằng ấy như muốn nhớ lại một điều gì trong kí ức. Người phụ nữ lớn tuổi thở dài, buồn bã :- Phận này, má con mình còn nợ mảnh đất này một lời hứa đấy.
Người phụ nữ trẻ lặng im. Mắt rớm lệ. Một gã trong nhóm trỏ mặt sông phía trước nói với người phụ nữ trẻ :
- Thưa cô, theo thiết kế thì nhà hàng thủy tạ xây chỗ này. Cô thấy có được không ?
Người phụ nữ trẻ thờ ơ nhìn theo ngón tay gã vừa chỉ. Cô không trả lời. Chợt có tiếng sấm rền phía đầu nguồn, cô ngước mặt trông lên những đám mây đen vần vũ, giăng mờ mấy chỏm núi phía tây, bất giác nói một mình :
- Sắp có lũ rồi !
Những người đàn ông đứng bên cạnh dù cố săn đón nhưng không ai hiểu được ý người phụ nữ trẻ trong câu nói ấy.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét